Χωριό Κλειώ Λέσβου.

Η Κλειώ είναι χωριό στην Λέσβο. Διοικητικά ανήκει στον Δήμο Δυτικής Λέσβου της Περιφερειακής Ενότητας Λέσβου. Σύμφωνα με την απογραφή του 2011, έχει 351 κατοίκους. Η Κλειώ είναι χτισμένη στο ΒΑ άκρο της Λέσβου, σε απόσταση 40 χλμ. από τη Μυτιλήνη και σε υψόμετρο 350 μέτρων.

Βρίσκεται απέναντι από τον κόλπο του Αδραμυτίου και από τα Μοσχονήσια των μικρασιατικών ακτών κι έτσι ανατολικά έχει ανοιχτό ορίζοντα προς τη θάλασσα.

Ένα πανέμορφο χωριό με πέτρινα δίπατα σπίτια, πανέμορφη θέα και μια πλατεία γραφικότατη με τα πλατάνια, και τη βρύση της.

Περιβάλλεται από κατάφυτους λόφους που χωρίζονται μεταξύ τους σχηματίζοντας καταπράσινες ρεματιές και καταλήγουν σε γραφικούς όρμους και διαθέτει μια από τις ωραιότερες παραλίες του νησιού μας τα Τσόνια. Συνορεύει με τα χωριά Σκαμνιά, Κάπη, και Μανταμάδο.

Η Κλειώ με το αρχαιοπρεπές όνομα της Μούσας «Κλειώς» είναι στραμμένη προς την παραλία από υψόμετρο 350μ. κοιτάζοντας τις ρίζες της καθώς στην ευρύτερη περιοχή του χωριού, σκόρπιοι αρχαίοι οικισμοί ερείπια των οποίων σώζονται μέχρι και σήμερα. Πρόσφατη έρευνα έφερε στην επιφάνεια αρχαίο οικισμό της Πρώιμης Χαλκοκρατίας περί το 3200 π.Χ. στη θέση Παλιόκαστρο.

Σε τούτο το σημείο εικάζεται ότι υπήρχε το άγαλμα της Μούσας που όμως καταλήστευσαν οι πειρατές άγνωστο πότε και που κατά σύμπτωση βρέθηκε στο Ηράκλειο (αρχαία πόλη) της Ιταλίας τοιχογραφία που απεικονίζει τη Μούσα, προστάτιδα της Ιστορίας και της Ρητορικής. Στους παραπάνω αρχαίους οικισμούς στα σκοτεινά χρόνια του μεσαίωνα και πριν την άλωση από τους Τούρκους (1453) οι πειρατές ανάγκασαν τους «ιθαγενείς» να τραβηχτούν εδώ πάνω (στην Κλειώ) για να επισκοπούν τη θάλασσα από τις επικίνδυνες κι αιματηρές πλέον επιδρομές. Τα πρώτα χτίσματα έγιναν στη θέση «Πλάτανος» μέχρι τα «Χαμάμ» και δεν ήταν ορατά από τη θάλασσα.

Στην πορεία της ιστορίας, το χωριό αναπτύχθηκε και μεγάλωσε αρκετά, αφού εξέλειπε κι ο κίνδυνος των πειρατών. Ανηφορίζοντας παίρνουμε πίσω το δρόμο και βγαίνουμε έξω από το χωριό εκεί, όπου βρίσκεται η Αγία Τριάδα. Διατηρητέο μνημείο, καθώς είναι τρίκλιτη Βασιλική με σταυροθόλια στα πλάγια κλίτη, ωραίο ξυλόγλυπτο τέμπλο κι απέριττο διάκοσμο από πολυέλαιους και παλιά καντήλια. Η παλαιότερη ήταν κτισμένη το 1793 αλλά καταστράφηκε από σεισμό και φτιάχτηκε η σημερινή, το 1839 στις 14 Απριλίου. Το καμπαναριό της φτιαγμένο από ροζωπό Τραχείτη με ωραία ανάγλυφα κιονόκρανα είναι έργο του 1914. Βγαίνοντας από το χωριό κατηφορίζουμε τον ελικωτό απότομο δρόμο που οδηγεί μέσα από τους καταπράσινους ελαιώνες στην ευρύτερη περιοχή της Κλειούς.

Του Απόστολου Γιαγλή.

Το χωρίο μας είναι χτισμένο σε υψόμετρο 350 μέτρων και σε απόσταση περίπου 6 χιλιομέ­τρων από τη θάλασσα. Δυτικά, και σε απόσταση ενός χιλιομέτρου, υψώνε­ται το βουνό της Κορακιάς, ενώ ακό­μη δυτικότερα και σε απόσταση 3 χι­λιομέτρων το βουνό του Άι Γιώργη, από τις πιο ψηλές κορυφές του Λεπέτυμνου. Ανατολικά υπάρχει το ύψωμα Κρες, ενώ μπροστά από το χωριό και σε απόσταση 2 χιλιομέτρων διακρίνο­νται τα υψώματα Κούκος, Καμπιά, Μυριβίλια και βορειοανατολικά από τα Μυριβίλια το Απομονικό.

Δυτικά πάντα του χωριού και σε α­πόσταση 2 χιλιομέτρων ξεκινά η με­γάλη ρεματιά του Καλαμιού, με το πο­τάμι που πηγάζει από τα βουνά, να περνά από τις Δαφνόδες, τους Μύ­λους, τους Λαϊνάδες, τους Κριτζαλίδες και να χύνεται στη θάλασσα της Κάγιας. Από τα ανα­τολικά υπάρχει το άλλο, μικρότερο όμως, ποτάμι, που ξε­κινά από το χωριό, περνά από τους Άι-Γιάννηδες, Μανδριά, Σκύψες, Κρυνέλες και μέσ' από τον κάμπο χύνεται στην όμορφη θάλασσα Τσόνια.

Το χωριό μας έχει περίπου 6 χιλιόμετρα ακτές που αρ­χίζουν από τις τοποθεσίες Κάγια, Κάτω Βρούλα, Μαύρη Πλάκα, Κόρακας, Καλαμέλια, Περαστή, Πλούτνα, Πλακιά, Καΐκια, μέχρι τις Τσόνια, Πέγια και Φερόγια, όλες πεντα­κάθαρες θάλασσες, με πολύ νόστιμα ψάρια.

Η αγροτική έκταση του χωριού είναι 6.000 στρέμματα, τα 2.000 ανοιχτά βοσκοτόπια και τα 4.000 κατάφυτα από το ευλογημένο δέντρο της ελιάς, το οποίο με το γκριζοπράσινο χρώμα του ομορφαίνει το τοπίο.

Η ποικιλία της ε­λιάς που καλλιεργείται στον τόπο μας είναι η αδραμυτιανή, η ποικιλία που παράγει το ωραιότερο σε χρώμα, γεύ­ση και άρωμα λάδι. Ένας χωριανός μας το ονόμασε χρυ­σάφι και είχε δίκιο. Ωστόσο, ο δυστυχής παραγωγός δεν το πληρώνεται ούτε για νερό, αν σκεφτεί κανείς ότι σε ο­ρισμένα μέρη το νερό στοιχίζει όσο ένα μπουκάλι λάδι.

Τα παλιά χρόνια, όταν στο χωριό μας υπήρχαν ακόμη πολλοί άνθρωποι που καλλιεργούσαν τα ελαιοκτήματα, η παραγωγή του λαδιού την καλή χρονιά ήταν 500 τόνοι. Σήμερα, η παραγωγή είναι γύρω στους 300 τόνους και ό­λο θα μειώνεται αφού η καλλιέργεια της ελιάς είναι πλέ­ον ασύμφορη.

Η Κλειώ έχει γύρω στους 400 μό­νιμους κατοίκους, στην πλειονότητα τους ηλικιωμένους, όλοι όμως νοικοκύρηδες, δημιουργικοί, πολύ φι­λότιμοι και φιλόξενοι. Κατά το ήμισυ προέρχονται από γονείς πρόσφυγες από τη Μ. Ασία, οι οποίοι για χρόνια έβλεπαν τα παράλια απέναντι, τα χωριά Πασά Κιον, λίγο πιο πέρα το Μπιχράμ, το Αντάτεπε, τα Τσιπνιά, το Κουτσουκογιού στη θάλασσα στο βάθος του κόλπου του Αδραμυτιού και πιο πέρα την πόλη των Κυδωνιών (Αϊβαλί), χωρίς να μπορούν να τα πλησιάσουν.

Έζησα πολλά χρόνια κοντά τους, αφού και ο πατέρας μου ήταν πρό­σφυγας, και όλοι τους νοσταλγού­σαν να δουν τον τόπο τους από κο­ντά. Σήμερα, τα παιδιά και τα εγγό­νια τους, μαζί με τα παιδιά και τα εγ­γόνια των ντόπιων προσπαθούν να αναπτύξουν τον τόπο τους που, αν και ανα­ξιοποίητος, είναι από τα ωραιότερα μέρη που έχω δει.

Το χωριό μας έχει γύρω στα 300 σπίτια, όλα πέτρινα με κεραμοσκεπή. Υπάρχουν μάλιστα δύο αρχοντι­κά, που έχουν χτιστεί το ένα το 1907 και το άλλο το 1910, μεγάλης αξίας, που αποτελούν στολίδια για τον τόπο μας.

Η Κλειώ δεν στερεί­ται τίποτα από τα σύγ­χρονα χωριά. Στην ά­κρη του χωριού δεσπό­ζει η ωραία εκκλησία της Αγίας Τριάδας, χτισμένη το 1839, ενώ ξε­χωρίζουν και τα δύο παρεκκλήσια του Άι-Γιώργη και της Αγίας Θέκλας. Έχει επίσης ένα πολύ όμορφο δημοτικό σχολειό, πέντε-έξι ω­ραία καφενεία, μια μεγάλη καφετέρια, τρία-τέσσερα παντοπωλεία, ένα κατάστημα φρού­των και λαχανικών και ένα ωραίο εξοχικό κέ­ντρο, τα "Τσαμάκια", στην είσοδο του χωριού. Το νερό του χωριού, επίσης, είναι πεντακάθα­ρο και πηγάζει μέσα από το βράχο του βου­νού. Στο κάτω μέρος του χωριού υπάρχει μια πλακόστρωτη πλατεία την οποία κοσμεί ο γεροπλάτανος, που η παράδοση θέλει να είναι 500 χρόνων. Είναι από τα μεγαλύτερα δέντρα της Λέσβου, αφού ο κορμός του έχει περίμε­τρο 7 μέτρα.

Επίσης, στην περιοχή γύρω από το χωριό μας υπάρχουν πάρα πολλά ξωκλήσια. Κάτω α­πό το χωριό, σε απόσταση ενός χιλιομέτρου, υπάρχει το εκκλησάκι των Αγίων Αναργύρων, πολύ κοντά ο Άγιος Βλάσιος, λίγο πιο πέρα η Αγία Παρασκευή και πιο κάτω η Αγία Βαρβά­ρα. Στην Κάγια βρίσκεται η Παναγιά στον Κό­ρακα και σε πολύ ωραία τοποθεσία ο Άγιος Κήρυκας και το εκκλησάκι του Αγίου Θόδωρα 50 μέτρα από τη θάλασ­σα.

Ανεβαίνοντας προς το χωριό, στη θέση Βαχιοί, το εκκλησάκι του Τα­ξιάρχη και απέναντι του η Αγία Άννα. Στη θέση Παμπαλής υπάρχει άλλο ένα εκκλη­σάκι της Παναγιάς, που το έχτισε μια ξένη κοπέλα, αφού είδε, όπως λέει, την Παναγιά στον ύπνο της στη θέση αυτή. Απέναντι απ' αυτό, σε α­πόσταση 500 μέτρων, στη θέση Μο­ντρέ, βρίσκεται το εκκλησάκι του Άι-Γιώργη και κάτω από το χωριό, στη θέση Άι-Γιάννηδες, ο Άι-Γιάννης.

Προχωρώντας προς τα Τσόνια, στη θέση Σαρλίκια, κάτω ακριβώς α­πό το Παλιόκαστρο, είναι το εκκλη­σάκι της Αγίας Κυριακής, ενώ στα Τσόνια βρίσκονται τα εκκλησάκια της Παναγιάς και του Σωτήρος και στην Πέγια ο Άγιος Θανάσης. Όλα τα ξωκλήσια παραμένουν σε καλή κατάσταση, αφού τα φροντίζουν και τα λειτουργούν συ­χνά οι γυναίκες του χωριού με επικεφαλής τον παπά.

Όπως είπαμε, οι ομορφιές του τόπου μας είναι πολλές αλλά αναξιοποίητες. Εδώ και λίγο καιρό, έχει τελειώσει έ­να πολύ σημαντικό έργο, η ασφαλτόστρωση του δρόμου που συνδέει το χωριό με τα Τσόνια και υπάρχει αύξηση της κίνησης, έστω και επο­χιακά, στην παραλία, η οποία διαθέτει ενοικιαζόμενα δω­μάτια, σούπερ μάρκετ, τρία ωραία κέντρα, καφετέρια και ένα γραφικό λιμανάκι με πολλές βάρκες ερασιτεχνών και επαγγελματιών ψαράδων.

Ελπίζω στο μέλλον να υπάρξει κάποια ανάπτυξη, για να αυξηθεί το πολύ χαμηλό εισόδημα των κατοίκων, που προέρχεται μόνο από το λάδι και την κτηνοτροφία. Για ό­σους θέλουν, λοιπόν, να γνωρίσουν το χωριό μας, τους καλούμε να το επισκεφτούν και είναι σίγουρο ότι θα τους αρέσει.