Ιερά Μονή Υψηλού Αγίου Ιωάννου Θεολόγου Σίγρι Λέσβος.

 

Η Ιερά Μονή Υψηλού Αγίου Ιωάννου Θεολόγου είναι ένα από τα παλαιότερα και σημαντικότερα μοναστήρια της Λέσβου. Βρίσκεται στη δυτική πλευρά του νησιού, κοντά στο χωριό Σίγρι, στην κορυφή του όρους Όρδυμνος, σε υψόμετρο 634 μέτρων. Από εκεί, ο επισκέπτης μπορεί να απολαύσει μια εκπληκτική θέα στο Αιγαίο και τη γύρω περιοχή.

Το μοναστήρι είναι αφιερωμένο στον Άγιο Ιωάννη τον Θεολόγο, τον συγγραφέα της Αποκάλυψης και ενός από τους τέσσερις ευαγγελιστές. Η μνήμη του γιορτάζεται στις 8 Μαΐου. Σύμφωνα με την παράδοση, το μοναστήρι κτίστηκε από τον Όσιο Θεοφάνη της Σιγριανής, έναν βυζαντινό ασκητή και συγγραφέα, πριν από το 800 μ.Χ.

Κτίστηκε την περίοδο του Βυζαντίου, πριν το 800, από τον Όσιο Θεοφάνη της Σιγριανής όπως μαρτυρείται σε Πατριαρχικό Γράμμα του 1331. Κατά τους υστεροβυζαντινούς χρόνους πιστεύεται ότι είχε εγκαταλειφθεί. Σύμφωνα με την παράδοση ονομαζόταν «Μονή Κόρακος» η οποία μετονομάστηκε σε «Μονή Ζήσυρα» την περίοδο της Τουρκοκρατίας. 

Διασώζονται μόνο λίγα στοιχεία από τη βυζαντινή φάση της μονής ενώ θεωρείται ότι την περίοδο των ύστερων βυζαντινών χρόνων είχε εγκαταλειφθεί και ερημώσει. Ακμάζει ξανά στους μεταβυζαντινούς χρόνους. Από την αρχική μονή δεν σώζονται πολλά βυζαντινά στοιχεία γιατί έγιναν πολλές καταστροφές. Το 1462 λεηλατήθηκε από τους Τούρκους, όπως επίσης το 1821 και το 1851 όπου κλάπηκαν πολλά κειμήλια. Το 1967 καταστράφηκε από φωτιά το βορειοδυτικό μέρος της Μονής μαζί με το ναό. Η αναστήλωσή της έγινε το 1971.

Το υπάρχον καθολικό της κτίστηκε το 1832 και είναι ενταγμένο σε τυπικό μοναστηριακό συγκρότημα, που αναπτύσσεται περιμετρικά του καθολικού. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το σκευοφυλάκιο και η βιβλιοθήκη χειρογράφων της.

Η θέα από αυτό το υψόμετρο είναι φανταστική και μπορούμε να διακρίνουμε την γύρω περιοχή από υψόμετρο 634 μέτρα.

Το μοναστήρι υπέστη πολλές φθορές και καταστροφές κατά τη διάρκεια των αιώνων, από πυρκαγιές, λεηλασίες και σεισμούς. Το σημερινό κτίσμα χρονολογείται από το 1832 και αποτελείται από την εκκλησία, τα κελιά, τη βιβλιοθήκη, το σκευοφυλάκιο και τους λοιπούς χώρους.  

Διαθέτει πλήθος παλαιών εικόνων, φυλάχθων και λειψάνων αγίων. Η βιβλιοθήκη περιλαμβάνει πολύτιμα χειρόγραφα και τυπωμένα βιβλία, κυρίως θρησκευτικού περιεχομένου. Το σκευοφυλάκιο φιλοξενεί αντικείμενα λατρείας, ενδύματα, κοσμήματα και άλλα είδη. 

Κατά το πέρασμα των αιώνων Συγκεντρώθηκαν στο σκευοφυλάκιο της Μονής πολλά και διάφορα κειμήλια Τα οποία εκτίθενται στο μουσείο  εικόνες, Χειροποίητα άμφια, εκκλησιαστικά σκεύη, Επίχρυσα και επάργυρα Ευαγγελία.

Επίσης στην αυλή θα δούμε παλιούς κίονες, σκαλιστή πέτρινοι σταυροί και διάφορα άλλα αντικείμενα.

Το μοναστήρι είναι ανοιχτό για τους επισκέπτες καθημερινά, από τις 9:00 έως τις 13:00 και από τις 16:00 έως τις 19:00. Η είσοδος είναι δωρεάν, αλλά ζητείται σεβασμός στους κανόνες του μοναστηριακού βίου. Οι γυναίκες πρέπει να φοράνε μακρύ φόρεμα ή φούστα και να σκεπάζουν τους ώμους τους, ενώ οι άνδρες πρέπει να φοράνε μακρύ παντελόνι.  

Η Ιερά Μονή Υψηλού Αγίου Ιωάννου Θεολόγου είναι μια μοναδική μαρτυρία της πνευματικής και πολιτισμικής κληρονομιάς της Λέσβου. Αξίζει να την επισκεφθεί κάποιος που επιθυμεί να γνωρίσει τη βυζαντινή και μεταβυζαντινή ιστορία του νησιού, να αγγίξει τη μυστηριώδη αύρα του μοναχισμού και να χαρεί τη φυσική ομορφιά του τόπου.