Η Πρωτοχρονιά στην Λέσβο.

 

Η πρωτοχρονιά στην Ελλάδα είναι μια από τις πιο σημαντικές και διασκεδαστικές γιορτές του χρόνου. Οι Έλληνες έχουν πολλά έθιμα και παραδόσεις που σχετίζονται με την αλλαγή του χρόνου, όπως η κοπή της βασιλόπιτας, η σμίξη με την οικογένεια και τους φίλους. Στην Ελλάδα είναι επίσης μια ευκαιρία για να εκφράσουμε τις ευχές μας για το νέο έτος και να αφήσουμε πίσω τα προβλήματα και τις ανησυχίες του παρελθόντος. Η πρωτοχρονιά στην Ελλάδα είναι μια γιορτή γεμάτη χαρά, αγάπη και ελπίδα.

Πρωτοχρονιάτικα έθιμα στην Ελλάδα.

Η Πρωτοχρονιά είναι μια από τις πιο σημαντικές και λαμπρές γιορτές του χρόνου, που συνδυάζει τη χαρά της αλλαγής του έτους με την ελπίδα για καλύτερες μέρες. Σε όλη την Ελλάδα υπάρχουν διάφορα πρωτοχρονιάτικα έθιμα που αποσκοπούν στην ευτυχία, την ευημερία και την καλή τύχη των ανθρώπων. Κάποια από αυτά είναι πανελλήνια, ενώ κάποια άλλα είναι τοπικά και αντικατοπτρίζουν τη λαϊκή παράδοση και τη μοναδικότητα κάθε περιοχής.

Ένα από τα πιο γνωστά και διαδεδομένα πρωτοχρονιάτικα έθιμα είναι η κοπή της Βασιλόπιτας, μια γλυκιά ή αλμυρή πίτα που μέσα της κρύβεται ένα φλουρί, δηλαδή ένα νόμισμα ή ένα άλλο μεταλλικό αντικείμενο. Κόβεται συνήθως στο πρωτοχρονιάτικο τραπέζι, μετά τη λήξη του γεύματος, και μοιράζεται σε όλους τους παρευρισκόμενους, το πρώτο κομμάτι είναι του Χριστού. Όποιος βρει το φλουρί θεωρείται ότι είναι ο τυχερός της χρονιάς και περιμένει να δεχθεί δώρα και ευχές από τους υπόλοιπους. Το έθιμο αυτό φέρεται να προέρχεται από τη βυζαντινή εποχή, όπου ο αυτοκράτωρ Βασίλειος ο Δ' (958-1025), τοποθέτησε νομίσματα σε γλυκές πίτες, εξέφραζε τη γενναιόδωρή δωρεά του στους φτωχότερους. Σύμφωνα με το έθιμο, η βασιλόπιτα κόβεται σε κομμάτια και δίνεται σε όλα τα μέλη της οικογένειας ή της παρέας, από τον πιο μεγάλο στον πιο μικρό. Όποιος βρει το φλουρί στο κομμάτι του θεωρείται ότι θα έχει τύχη και ευλογία για όλη τη χρονιά. Υπάρχουν διάφορες συνταγές για τη βασιλόπιτα, ανάλογα με την περιοχή και την προτίμηση του κάθε ζαχαροπλάστη. Κάποιες είναι σαν κέϊκ, και κάποιες σαν τσουρέκι. Συχνά στολίζονται με αμύγδαλα, σουσάμι, ζάχαρη ή γλάσο.

Αυτές της ημέρες ψάλλονται τα κάλαντα των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς, τα κάλαντα είναι ένα παραδοσιακό έθιμο που διατηρείται ζωντανό στην Ελλάδα και συνδέεται με τις μεγάλες χριστιανικές εορτές. Είναι δημοτικά τραγούδια που εκφράζουν ευχές και εγκώμια για τη γέννηση του Χριστού, την Πρωτοχρονιά και τα Θεοφάνεια. Ψάλλονται από παιδιά ή ενήλικες που πηγαίνουν από σπίτι σε σπίτι ή από κατάστημα σε κατάστημα, ζητώντας φιλοδώρημα ή γλυκίσματα, τα παλιά χρόνια έδιναν αυγά. Τα κάλαντα συχνά συνοδεύονται από μουσικά όργανα όπως το τρίγωνο, το λαούτο, τη λύρα, τη φλογέρα και άλλα. Τα κάλαντα έχουν βυζαντινή και αρχαιοελληνική κληρονομιά και αποτελούν μέρος του λαϊκού πολιτισμού.

Το έθιμο του ποδαρικού με το ρόδι είναι ένα από τα πιο δημοφιλή και αρχαία έθιμα της Πρωτοχρονιάς στην Ελλάδα. Σύμφωνα με αυτό, ο πρώτος που μπαίνει σε ένα σπίτι τη νέα χρονιά πρέπει να είναι κάποιος καλότυχος και γουρλής, που θα φέρει ευλογία και αφθονία στους κατοίκους. Επίσης, πρέπει να μπει με το δεξί πόδι, για να πάει καλά η χρονιά. Μόλις μπει, ρίχνει με δύναμη ένα ρόδι στο κατώφλι, ώστε να σπάσει και να σκορπίσουν τα σπόρια του στο πάτωμα. Το ρόδι είναι σύμβολο της γονιμότητας, της αγάπης και της ευημερίας, και όσο πιο πολλά σπόρια βγουν, τόση μεγαλύτερη θα είναι η καλοτυχία. Το έθιμο αυτό φέρεται να προέρχεται από την αρχαία Ελλάδα, όπου το ρόδι ήταν αφιερωμένο στη θεά Δήμητρα, την προστάτιδα των καρπών και των εποχών. Σήμερα, πολλές ελληνικές οικογένειες διατηρούν ακόμη αυτό το όμορφο και συμβολικό έθιμο, ευχόμενες για μία χρονιά γεμάτη υγεία, αγάπη και ευτυχία.

Στα γύρω χωριά της βόρειας Λέσβου χρησιμοποιούν μία στάμνα (ένα κμάρ)  με νερό πάνω του τοποθετούσαν ένα ρόδι και ένα κλαδί ελιάς, την Πρωτοχρονιά μετά την εκκλησία μπαίναν στο σπίτι με το δεξί πόδι, ο πρώτος που θα έμπαινε συνήθως, ένα παιδί έκανε το ποδαρικό, κυλούσε το ρόδι μέσα στο σπίτι τρεις φορές και μετά το έσπαγε στο πάτωμα με δύναμη, και έκανε μία ευχή που έλεγε. Όπως σκόρπισε το ρόδι έτσι να σκορπίσουν τα καλά μέσα στο σπίτι. Μετά η νοικοκυρά του σπιτιού έπαιρνε τη στάμνα και έριχνε νερό στο ρόδι.

Το «αμίλητο νερό» είναι ένα παραδοσιακό έθιμο της Μυτιλήνης, που τηρείται την Παραμονή της Πρωτοχρονιάς. Σύμφωνα με το έθιμο, οι πιστοί πηγαίνουν στην εκκλησία της Παναγίας της Φανερωμένης και παίρνουν νερό από το αγίασμα. Το νερό αυτό θεωρείται αγιασμένο και φέρνει καλή τύχη στο σπίτι. Οι πιστοί πρέπει να μεταφέρουν το νερό χωρίς να μιλήσουν σε κανέναν, γι' αυτό και λέγεται «αμίλητο». Με το νερό αυτό ραντίζουν τις γωνίες του σπιτιού και σπάζουν ένα ρόδι στην είσοδο για αφθονία και ευλογία.

Οι πρωτοχρονιάτικες εκδηλώσεις στη Μυτιλήνη είναι μία μαγική εμπειρία για τους μικρούς και μεγάλους φίλους. Στην Ερμού, ο κόσμος μπορεί να κάνει τις πρωτοχρονιάτικες αγορές του και να απολαύσει τη μουσική από διάφορα συγκροτήματα που παίζουν στους δρόμους. Μία ωραία εκδήλωση για τους μικρούς μας φίλους είναι ο ερχομός του Άη Βασίλη στο χωριό του. Ο Άη Βασίλης ξεκινά με την άμαξα του από την πάνω σκάλα και θα καταλήξει στο χωριό του με τη συνοδεία των ξωτικών. Εκεί, θα δώσει δώρα στα παιδιά και θα φωτογραφηθεί μαζί τους. Οι πρωτοχρονιάτικες εκδηλώσεις στη Μυτιλήνη είναι μία υπέροχη ευκαιρία για να γνωρίσετε την πόλη και να διασκεδάσετε με την οικογένειά σας.